Çok uzun zamandır E ticaret sitesi kurmak için gerekenler diye bir makale  yazmak istiyordum, kısmet bugüneymiş 🙂

Konumuz oldukça uzun ama ben size kısaca neden bu konuyu seçtiğimi söylemek istiyorum.

Ülkemizde yenilikleri takip eden ve girişimci bir kitlenin var olduğunu düşünüyorum. Bu kitle, özellikle ülkemizdeki ekonomik/politik çalkantıları düşünürseniz, ticaret adına çok cesur kararlar alabiliyor. Öte yandan üzülerek söylemek istiyorum ki, sonuç genelde hüsranla bitiyor 🙁

E ticaret sitesi kurmak istiyorum !!!

Peki neden? Nerede yanlış yapıyoruz?

Benim kişisel gözlemime göre, konu biraz “yolda görürüz” mantığından ötürü tökezliyor. Yani siz belki de çok iyi bir esnafsınız hatta belki de koca koca fabrikaları yıllarca tek başına yönettiniz. E-ticaret neden farklı olsun diye düşünebilirsiniz. “Ticaret ticarettir işte!”

Gerçekten de öyle mi? Yani ticarette çok başarılısınız diye, e-ticarette de çok başarılı mı olacaksınız?

Pek sanmıyorum…

Neyse içinizi daha fazla karartmak istemiyorum. Ben size bu işte başarıyı yakalamak istiyorsanız neler yapmanız gerektiğini, en başından itibaren anlatmak istiyorum…

Başarılı Bir E-ticaret Sitesi Kurmak İçin Gerekenler

1 – İş Planı

Pehhh…İş planı mı? Abi kim uğraşacak şimdi o kadar işle! İş planı benim kafamda var zaten!!!

Eğer ağzınızdan yukarıdaki cümleler dökülüyorsa hiç bu işe girişmeyin derim. Belki de hayatınızın işi olacak bir projeye, bu kadar bile zaman ayıramıyorsanız, muhtemelen işin devamında da çabuk pes edeceksiniz.

Peki bir e-ticaret projesi için, iyi bir iş planı nasıl hazırlanır? Anlatayım…

1.1 – Değer Önermesi

Değer önermesinin cevabı aslında çok basit bir soru ile ortaya çıkıyor.

İnsanlar sizi neden tercih etsin?

Bu soruya bir cevabınız var mı? Yoksa bulun, bulamıyorsanız hiç başlamayın.

Yatırım dünyasında “elevator pitch” diye bir kavram vardır. Yani bir yatırımcı ile aynı asansördesiniz ve fikrinizi ona anlatabilmek için yatırımcının gideceği kata kadar geçecek süreniz var. Belki 30 saniye belki 20…Fikrinizi / değer önermenizi / insanların sizden neden alışveriş yapacağını 30 saniye içerisinde birine anlatabilir misiniz? İkna etmek koşulu ile tabii ki 🙂

Sizi iflasa götürecek bazı kifayetsiz(!) cümleler:

** Ben ticaret için doğdum, ne verseler satarım.

** Daha az karla satış yaparım.

** E-ticareti yolda öğreneceğim.

Size en sık karşılaştığımız eticaret örneğini anlatmak istiyorum. Böylece konuyu daha iyi anlayabilirsiniz sanırım.

Arama kelimemiz: Ray-Ban RB3025

Diyelim bir eticaret sitesi kurdunuz ve sitenizde bay / bayan gözlük, parfüm, kıyafet, güzellik kremleri gibi ürünler satıyorsunuz. Satmak istediğiniz ürünlerden biri de Ray-Ban RB3025 marka gözlük.

Google’da basit bir arama yapıyorum: bu kelime ile ilgili ve karşıma çıkan web siteler (organik):

ray-ban, atasun, akakace, n11, gittigidiyor, hepsiburada, cimri, peraoptik…(bazılarının iki sayfası birden ilk sayfada)

Google reklamları alışveriş reklamlarındaki rakipleriniz:

Trendyol, n11, atasun, gittigidiyor…

Şimdi tekrar soruyorum. Bu kadar büyük firmadan bu gözlüğü almak varken sizden neden alışveriş yapsınlar? Bu soruya vereceğiniz cevap, yapacağınız işin sonucunu direkt etkileyecektir.

1.2 İş Modeli

İnternette ürünlerinizi satabilmenin birden çok yöntemi var. Ancak ürünleriniz için doğru iş modelini bulamazsanız, o beklediğiniz başarı da bir türlü gelmeyecektir.

Ne Satacaksınız?

** Ürün mü? Kitap, tshirt veya bisiklet…

** Fiziksel olmayan ürünler mi? SAAS, kurs

** Servis mi? Danışmanlık, böcek ilaçlama 🙂

Müşterileriniz Kim?

** B2B (Business to Business): Satışlarınız için firmaları mı hedefliyorsunuz?

** B2C (Business to Customers): Firmalar yerine bireysel müşteriler mi sizin hedefiniz?

** Pazar yeri: Yoksa son zamanların popüler iş modeli olan pazar yeri iş modelini mi uygulayacaksınız? (N11, Hepsiburada vs…) Bknz: Hepsiburada satış arttırma

** Hangi segmentteki müşterileri hedefliyorsunuz? Gelir düzeyi yüksek, ortalama alım gücü olan vs…

Tedarik Süreci:

** Satacağınız ürünleri siz mi üreteceksiniz?

** Ürünlerinizi tedarikçilerden mi alacaksınız?

** Siparişe göre mi tedarik sürecini başlatacaksınız?

** Toptan mal alıp, depolama yapacak mısınız?

Büyüme:

** Büyüme stratejiniz var mı?

** İşinizi büyütmek için yatırım almanız gerekiyor mu?

** Eğer yatırım düşünüyorsanız, melek yatırımcıların nelere dikkat ettiğini biliyor musunuz?

1.3 Pazar Araştırması

İddaa ediyorum, başarısız eticaret girişimlerinin çok ama çok büyük bir kısmı, pazar ve rakip araştırmasını doğru yapamadıkları için kapanıyorlar. (Çoğu bırakın yanlışı, pazar araştırması yapmıyor bile…)

Kulağa biraz garip de gelse, bizler çok fazla araştırma yapmayı sevmiyoruz. Yani örneğin, uçak bileti satan bir internet sitesi kuracaksınız diyelim. Eğer siz de aşağıdaki soruların cevapları az da olsa yoksa, durumunuz oldukça kritik diyebiliriz.

• İşinizin sektörel hacmi ne kadar? Yani ortalama yılda internetten kaç uçak bileti satılıyor?
• İnternette uçak bileti satan kaç e ticaret sitesi var?
• Hangi aylarda uçak bilet satışları artıyor, hangi dönemler azalıyor?
• Kısa – orta ve uzun vadedeki rakipleriniz kimler? (Tüm siteler sizin rakibiniz olamaz)
• Dünyada uçak bileti sektörü nasıl ilerliyor?
• Bu iş ile ilgili pazarda yaşanan en büyük problem ne?
• Sektörün eksiklikleri neler?
• Daha önce kurulan ancak başarısız olan bilindik projeler var mı? (Sizinle aynı ancak batan projeler sahiplerine ulaşmaya çalışabilirsiniz. Böylece yolda karşınıza çıkacak problemler hakkında fikir sahibi olmuş olursunuz.)

Diğer farklı sektörler için ise, sürüdürülebilir gelir modeli çok önemli. Yani siz satacağınız bir ürünü aynı kişiye tekrar satabilecek misiniz? veya hangi sıklıkla satacaksınız?

1.4 Finansal

Para para para!!!

Bir projeye başlamadan önce çok ciddi bir finansal planlama yapmanız gerekiyor.

** Satacağınız ürünü % kaç kar marjı ile satacaksınız? İlk aylar karı minimuma indirebilecek misiniz?

** Ürünlerinizin ortalama fiyatı ne olacak?

** Ortalama sepet değerinizi ne ön görüyorsunuz?

** Aylık ortalama kaç sipariş bekliyorsunuz?

** Müşteri edinme maliyetinizi hesapladınız mı?

** Müşteriyi elde tutma maliyetini hesapladınız mı?

** Aylık pazarlama maliyetiniz ne kadar olacak?

** Operasyon maliyetleriniz nedir?

** Sabit giderleriniz ne kadar?

** Cebinize kaç ay para girmezse, bu işi sürdürebilirsiniz?

** Dönüşüm oranı arttırma ne ölçekte olacak?

Bu sorulara verebilecek cevaplarınız olmalı!

2 – Web Site Kurulumu

İş modeliniz hazır. Artık satış yapmaya hazırsınız, peki bu malları nerede satacaksınız?

Bir eticaret sitesinin başarılı olup olmaması kullandığı web site ile doğrudan orantılıdır. Eğer e ticaret sitesinin kurulma aşamasını iyi yönetmezseniz, daha işe başlamadan başarısızlıkla karşı karşıya gelebilirsiniz.

E Ticaret sitesi kurmak istediğiniz zaman karşınıza iki seçenek çıkacaktır:

1. Özel yazılım bir web site
2. E ticaret paketleri

Özel yazılım web siteler, e ticaret paketlerine oranla çok daha kaliteli sonuçlar verir. Hayalinizdeki web siteyi kendi eliniz ile çizmiş gibi hazırlatabilmeniz mümkün. Belirleyeceğiniz mükemmel detaylar ile dönüşüm oranlarınızı arttırabilirsiniz. Öte yandan, eğer projeniz için bütçeniz çok az ve tasarım hakkında en ufak bilginiz yoksa, özel tasarımdan uzak durun derim. Göz açıp kapanıncaya kadar 100bin TL cebinizden uçup gidebilir. (Özetle; ne yaptığınızı çok iyi bilmiyorsanız, özel eticaret yazılım firmaları sizin için tehlikeli olabilir.)

E ticaret paketleri ise, standart ve fiyat olarak oldukça makul yapılardır. Bu tarz yapıların hep bir handikapı vardır ancak başınızı da pek ağrıtmazlar. Sadece “onu biz yapamıyoruz” veya “talebinizi aldık yazılım ekibine iletiyoruz” gibi can sıkan cevaplar ile karşılaşabilirsiniz. (Özetle; düşük bütçeniz ve çok özel bir projeniz yoksa, e ticaret paketlerini tercih edebilirsiniz) Bknz: E ticaret paketleri karşılaştırma

3 – Ürün Entegrasyonu

Web sitenizi de kurdunuz, sıra geldi süpriz yumurtadan çıkan oldukça sıkıntılı bir konuya.

Ürün entegrasyonu!

E ticaret sitesi kurmak için gerekenler diye bir makale yazacaksak her konuyu derinlemesine incelememiz gerekiyor bence!

Neyse, ürünlerinizi web siteye nasıl sokacaksınız? Asıl sorumuz bu…

Genelde karşılaştığımız örnekler XML ile ürün transferi üzerine oluyor. Yani onlarca tedarikçi ile anlaşıyorsunuz, belkide binlerce ürün bir “tık” ile sitenize XML ile transfer oluyor! Şimdi aklınıza şöyle bir soru gelecek: ee bunun nesi kötü?

Kontrolünüzün dışında web sitenize gelecek binlerce ürün sizi çileden çıkarabilir. En sık yaşanan çok ürünlü XML problemleri:

• SEO açısından tam bir kabus olacak binlerce kopya içerik (yani xml veren amcanın bu xmli sadece size verdiğini düşünmüyorum)
• Siteye çok doldurduğunuz için muhtemel performans problemleri. (abi bizim site neden hep yavaş açılıyor!)
• XML entegrasyonunda yaşanacak bir hatadan dolayı fiyatların veya stok kontrolünün birden sizden çıkması. (ulen bu ürün 2,90 a satılır mı? 🙂 )
• Sitenizde konseptiniz dışında saçma sapan birçok ürünün sergilenmesi
• Pazar yeri entegrasyonunda yaşanabilecek olası problemler

Peki diyelim XML kullanmayacaksınız? O zaman ürünleri tek tek elle mi gireceksiniz?

• Ürünleri elle girmek de oldukça yorucu bir süreç olacaktır. Bunun için zamana ve kaynağa ihtiyacınız olacaktır.
• Elle giriş yaptığınız için oluşacak hatalar size çok pahalıya patlayabilir.
• Toplu ürün güncellemelerinde büyük problemler yaşayabilirsiniz.

Yani özetle, sitenizde kaç adet ürün satacağınız ve bu ürünleri sitenize nasıl yükleyeceğiniz önemli bir soru. Dilerseniz bu tarz entegrasyon hizmeti veren firmaları araştırabilirsiniz, gerçekten de kaliteli hizmet veren firmalar var!

4 – Depo Süreci

Ürünleri siteye de soktunuz. Peki bu ürünler gerçekte nerede?

a. sipariş olunca tedarik:

Tahmin edeceğiniz üzere genelde e ticaret girişimcileri talebe göre tedarik sürecini başlatıyorlar. Yani önce sipariş gelecek, sonra siz malı tedarik edip, kargolamasını yapacaksınız.

Bu durum sizi güvende tutacağı gibi beraberinde de çok büyük problemler doğrucaktır.

Avantajlar:

• sipariş gelmeden ürün almayacağınız için cebinizden önceden para çıkmayacak
• depolama maliyetiniz olmayacak
• satışı görüp, doğru ürüne yönelebileceksiniz

Dejavantajlar:

• sipariş gelince ürün fiyatları güncellenmiş olabilir
• ürün tedarik sürecinden kalkmış olabilir
• ürünü toplu alamadığınız için fiyat avantajınızı kaybetmiş olursunuz
• birçok tedarikçi size perakende ürün vermek istemeyecektir
• sipariş geldikçe ürünü tedarik etmek, size lojistik konusunda ekstra masraf çıkaracaktır

b. depolama

ya da ürünleri deponuza alacaksınız. O zaman yukarıda anlattığım dezavantajlardan yırtmış olacaksınız ancak bu seferde depo ve ürün maliyeti karşınıza çıkacaktır.

c. fırsat ürünlerini depolama

en pratik çözüm olarak size fırsat olarak yakaladığınız ürünleri stoğunuza almanızı önerebilirim. Örneğin süper bir ürünü süper bir fiyattan yakaladığınız diyelim, onu stoğunuza çekebilirsiniz.

5 – Sanal Pos İşlemleri

İş planınızı yaptınız, siteyi kurdunuz, tedarikçiler ile anlaştınız, stok konusunu çözdünüz sıra geldi sanal pos işlemlerine.

Hangi bankalar ile anlaşacaksınız? Yoksa son zamanların popüler sanal pos firmaları ile mi anlaşmalısınız?

Bankaların sanal posları biraz can sıkıcı olabiliyor. Yani hem onları ikna edebilmek için çok uğraşıyorsunuz hem de standart masrafları olabiliyor.

Öte yandan ipara, iyzico gibi firmaları tercih ederseniz, bu sefer de süreç çok hızlanacak ancak komisyon oranları biraz artabilir. Hatta başvurunuz 1-2 günde onaylanıp hemen işlemlere başlayabiliyorsunuz. (Yurtdışı ödemeler bile alabiliyorsunuz…)

** Kargo firması ile anlaştınız, sözleşmelerinizi hazırladınız, ambalaj malzemelerinizi aldınız, gönderi kutularınız için marka baskılarınızı oluşturdunuz sıra geldi pazarlamaya…

6 – Pazarlama

Tamam her şey güzel de müşterileriniz sizi nasıl bulacaklar?

Sitenizi açar açmaz “çılgın MediMarkt açılışı” gibi durum bekliyorsanız, avucunuzu yalarsınız 🙂

Dijital pazarlama kanalları için önemli bir bütçe ayırmalısınız. İş modelinize göre SEO, AdWords, Facebook, Instagram hatta offline pazarlama yer almanız gereken mecralar arasında olmalıdır.

İnternet sitenizi ilk defa faaliyete aldığınızda çok fazla kâr kafasında olmamalısınız. Sizin için önemli olan zararına bile olsa, satış ile üye edinme olmalıdır. Yani kazanacağınız bir üye, sizi hem operasyon sürecine sokacak hem de deneyim kazanmanıza neden olacaktır. Ayrıca bu üye ikinci satışı da sizden yaparsa, o zaman bir süre sonra zaten para kazanmaya başlayacaksınız.

Özetle, ilk aşamada kâr değil satış önemlidir. Yapacağınız zararı pazarlama maliyeti altına alabilirsiniz.

E ticaret sitesi kurmak istiyorum diyenler için e ticaret sitesi kurmak ile ilgili neler gerektiğini detaylıca anlattım sanırım. Yine de aklınıza takılan konular olursa bizimle dilediğiniz aman iletişime geçebilirsiniz.

Bir Makale Daha?

Test